اصحاب رسول خدا صلی الله عليه وآله به خانه عثمان يورش ببرند، درب خانه را آتش بزنند، به همسر عثمان تعرض و دستدرازی كنند و… اما عثمان هيچ حركتی عليه آنان نكرد. نه تنها شمشير برنداشت و از تعرض و بيحرمتی به همسرش جلوگيری نكرد؛ بلكه حتی اعتراض هم ننمود…
عثمان بن عفان، سومين خليفه اهل سنت، توسط اصحاب رسول خدا صلی الله علیه وآله كشته شد.
تعدادی زیادی از مسلمانان از شهرهای مختلف در مدینه گرد آمده بودند و به عملكرد عثمان؛ به ویژه در امور مالی و سپردن بیت المال به اطرافیان و اقوام خود، معترض بودند . بارها سعی كردند كه از طریق گفتگو به غائله خاتمه دهند؛ اما عثمان كه منتظر لشكر معاویه بود، حتی مذاكره را هم نمیپذیرفت.
یكی از اصحاب به نام «نیار بن عیاض» برای یافتن راه حل و پایان غائله با عثمان در حال گفتگو بود كه يكی از اطرافيان او تيری انداخت و اين صحابی را كشت . ديگر مسلمانان كه از اين كار به شدت به خشم آمده بودند، خواستار قصاص قاتل شدند؛ اما عثمان قاتل را پناه داد و از اجرای حكم الهی جلوگيری كرد. (1)
اين كار باعث شد كه اصحاب رسول خدا صلی الله عليه وآله به خانه عثمان يورش ببرند، درب خانه را آتش بزنند، به همسر عثمان تعرض و دستدرازی كنند و…
اما عثمان هيچ حركتی عليه آنان نكرد. نه تنها شمشير برنداشت و از تعرض و بيحرمتی به همسرش جلوگيری نكرد؛ بلكه حتی اعتراض هم ننمود…
طرفداران عثمان مدعی شدهاند كه او مأمور به صبر بود و رسول خدا صلی الله عليه وآله به او دستور داده بود در برابر مهاجمان سكوت و از تعرض به همسرش جلوگيری نكند.
ابن تيميه حرانی مدعی است كه يكی از بزرگترين فضائل عثمان، صبر او در برابر مهاجمان بوده است:
وَمِنَ الْمَعْلُومِ بِالتَّوَاتُرِ أَنَّ عُثْمَانَ كَانَ مِنْ أَكَفِّ النَّاسِ عَنِ الدِّمَاءِ، وَأَصْبَرِ النَّاسِ عَلَى مَنْ نَالَ مِنْ عِرْضِهِ، وَعَلَى مَنْ سَعَى فِي دَمِهِ فَحَاصَرُوهُ وَسَعَوْا فِي قَتْلِهِ، وَقَدْ عَرَفَ إِرَادَتَهُمْ لِقَتْلِهِ، وَقَدْ جَاءَهُ الْمُسْلِمُونَ مِنْ كُلِّ نَاحِيَةٍ يَنْصُرُونَهُ وَيُشِيرُونَ عَلَيْهِ بِقِتَالِهِمْ، وَهُوَ يَأْمُرُ النَّاسَ بِالْكَفِّ عَنِ الْقِتَالِ، وَيَأْمُرُ مَنْ يُطِيعُهُ أَنْ لَا يُقَاتِلَهُمْ.…
فَكَانَ صَبْرُ عُثْمَانَ حَتَّى قُتِلَ مِنْ أَعْظَمِ فَضَائِلِهِ عِنْدَ الْمُسْلِمِينَ…
به تواتر ثابت شده است كه عثمان خوددارترين افراد نسبت به خونريزی و از صبوترين اشخاص در برابر كسانی بود كه به او فحاشی و جسارت ميكردند و قصد ريختن خونش را داشتند. آنها عثمان را محاصره كرده و قصد كشتنش را داشتند. عثمان از هدف آنها آگاه بود . مسلمانان از هر سو آمدند تا او را ياری كنند و با عثمان در باره جنگ با مهاجمان مشورت كردند؛ اما عثمان مردم را به خودداری از جنگ دستور ميداد و به كسانی از او حرف شنوی داشتند امر ميكرد كه با آنها نجنگند.
پس صبر عثمان تا سرحد كشته شدن، از بزرگترين فضيلت او از ديدگاه مسلمانان است.
منهاج السنة النبوية، ج6، ص286.
با چشم پوشی از اين كه هر دو طرف جنگ، هم قاتلان و هم مقتولين ، از اصحاب رسول خدا صلی الله عليه وآله بودند و اصل «عدالت مطلق تمام اصحاب» را كه زير بنای مذهب خلفا به شمار ميرود، زير سؤال ميبرد، پرسشهای ديگری نيز ذهن حقجويان درگير ميكند كه بايد طرفداران عثمان به آن پاسخ دهند:
الف: يكی از اطرافيان عثمان، يكی از اصحاب را بدون گناه و به ناحق كشته بود، چرا عثمان از قصاص قاتلش خودداری كرد؟ آيا رسول خدا صلی الله عليه وآله به او سفارش كرده بود كه حدود الهی را زير پا بگذارد و خون اصحاب به هدر برود؟
ب:اگر صبر عثمان در برابر مهاجمان، فضيلت به حساب ميآيد، چرا صبر اميرمؤمنان عليه السلام در زمان هجوم خلفا به خانه وحي، نه تنها از ديدگاه شما فضيلت نيست؛ بلكه آن را تمسخر هم ميكنيد؟
ج: كشته شدن عثمان باعث فتنههای بسياری شد. جنگ جمل و صفين به خاطر خونخواهی از قاتلان او به راه افتاد و سبب شد كه بيش از يك صد هزار نفر در اين دو جنگ كشته شوند. چگونه ممكن است كه رسول خدا صلی الله عليه وآله كه به عثمان سفارشی كرده باشد كه باعث كشته شده اين همه مسلمان شود؟